فریتین در آزمایش خون چیست؟

فریتین یکی از حساس‌ترین آزمایش تشخیصی برای کم‌خونی فقر آهن است. کاهش سطح فریتین سرم اغلب زودتر از سایر علائم فقر آهن از قبیل کاهش سطح آهن سرم یا تغییر اندازه و رنگ و تعداد گلبول‌های قرمز ظاهر می‌شود. مقدار نرمال آن در مردان 12-300 ng/ml و در زنان 10-150 ng/ml می‌باشد.

کاربرد فریتین در خون چیست؟

بررسی فریتین، شاخص خوبی برای ذخایر آهن موجود در بدن می‌باشد. فریتین پروتئین اصلی ذخیره کننده آهن است که غلظت طبیعی سرمی آن ارتباط مستقین با ذخایر آهن دارد. سطح فریتین به‌طور دایمی در مردان و زنان پس از یائسگی بالاست. در زنان پیش از سن یائسگی سطح آن در یک حد باقی می‌ماند. کاهش سطح فریتین نشانه کم شدن ذخایر آن و کم‌خونی فقر آهن است.

چرا آزمایش فریتین تجویز می‌شود؟

برای ارزیابی میزان ذخایر آهن بدن تجویز می‌گردد. این آزمون حساس‌ترین آزمایش تشخیصی برای کم‌خونی فقر آهن است.

آمادگی لازم برای انجام آزمایش fe

محدودیت این آزمایش بدان سبب است که فریتین به عنوان یک پروتئین واکنشی فاز حاد نیز ممکن است در حالاتی بی ارتباط با ذخایر آهن افزایش یابد. فریتین 1 تا2 روز پس از آغاز بیماری حاد رو به افزایش می‌گذارد و طی 3 تا 5 روز به حداکثر می‌رسد. اگر این بیمار همزمان مبتلا به فقر آهن نیز باشد، ممکن است مشخص نگردد، زیرا سطح فریتین به علت بیماری اخیر بطور کاذب افزایش یافته است. اگر این آزمایش به همراه سنجش سطح آهن سرم و ظرفیت کل اتصال به آهن (TIBC) انجام شود، به تشخیص افتراقی و طبقه بندی کم‌خونی کمک خواهد نمود.

عوامل تاثیرگذار در آزمایش فریتین

• در پی انتقال خون یا مصرف غذاهای پر آهن(مانند گوشت قرمز) افزایش سطح فریتین مشاهده می‌شود.
• بیماری ‌های همولیتیک می‌توانند با افزایش کاذب ذخایر آهن بدن همراه باشند.
• بیماری‌های التهابی حاد و مزمن
• اختلالات ناشی از انباشتی آهن
• خونریزی ماهانه در زنان موجب کاهش فریتین می‌گردد، زیرا ذخایر آهن به علت خونریزی ماهانه معمولا کم است.
• دارو‌های افزاینده فریتین مانند دارو‌های حاوی آهن

تفسیر آزمایش ferritin

یک شخص با فریتین بالا ممکن است سطح بالایی از آهن سرم را نیز داشته باشد. درمان آهن بالا به علت آن بستگی دارد.

علت بالا بودن فریتین در آزمایش خون چیست؟

• هموکروماتوز
• هموسیدروز: افزایش ذخایر آهن بافتی موجب تحریک تولید فریتین به‌منظور ذخیره سازی می‌گردد.
• کم‌خونی مگالوبلاستیک
• کم‌خونی همولیتیک: گلبول‌های قرمز در مبتلایان به کم خونی تجزیه شده و آهن به درون جریان می‌ریزد.تولید فریتین به‌منظور ذخیره‌سازی آهن اضافی تحریک می‌شود.
• بیماری‌های کبدی
• بیماری‌های التهابی

بالا بودن fe در آزمایش خون به چه معناست؟

افزایش سطح آن نشانه افزایش سطح آهن می‌باشد که در حالات هموکروماتوز، هموسیدروز، مسمومیت با آهن، یا در پی انتقال خون مشاهده می‌شود. همچنین افزایش فریتین در مبتلایان به کم‌خونی مگالوبلاستیک، کم‌خونی همولیتیک و هپاتیت مزمن مشاهده می‌گردد. به‌علاوه فریتین در بیماری‌های مزمن همانند بیماری‌های نئوپلاستیک، الکلیسم، اورمی، بیماری‌های کلاژن یا بیماری مزمن کبدی بطور کاذب افزایش پیدا می‌کند. برای ارزیابی ذخایر آهن در مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه نیز از این آزمون استفاده می‌شود.

درمان ferritin بالای خون

سطح فریتین بالاتر از حد طبیعی می‌تواند به معنای ورود آهن بیش از حد بدن باشد. شرایطی که باعث افزایش سطح آهن بدن می‌شوند:

بیماری کبدی – اختلال مصرف الکل – هموکروماتوز – پرکاری تیروئید

برخی دارو‌ها نیز می‌توانند باعث تغییر در سطح فریتین بدن شوند. همچنین سطح فریتین در بعضی بیماری‌ها در فاز التهابی افزایش می‌یابد. بعد از تشخیص علت افزایش فریتین می‌توان به درمان آن پرداخت. در افزایش میزان آهن می‌توان از فلبوتومی، شلاتور و محدودیت رژیم درمانی دریافت آهن استفاده نمود. فلبوتومی باتوجه به سن و جنس و میزان شدت افزایش بار آهن در نوبت‌های متوالی انجام می‌شود. درمان شلاتور آهن شامل مصرف دارو‌های خوراکی و تزریقی جهت حذف آهن اضافه از بدن می‌باشد.

علت و علائم کمبود فریتین در بدن

فریتین پروتئینی است که آهن را ذخیره می‌کند، کمبود فریتین باعث آنمی فقرآهن می‌شود.کمبود آهن می‌تواند ناشی از رژیم غذایی نامناسب یا از دست دادن خون باشد یا ممکن است بدن شما در جذب آهن خون دار مشکل شود. تغذیه نامناسب در کودکان شایع‌ترین علت سطح پایین آهن می‌باشد. در بزرگسالان فقر آهن، در از دست دادن خون به مدت طولانی اتفاق می‌افتد. اگر شما علائم زیر را داشته باشید ممکن است نیاز به تست‌های بررسی از جهت کمبود فریتین و آهن داشته باشید علائم عبارتند از:

پوست رنگ پریده یا زرد، تنی نفس یا درد قفسه سینه به‌خصوص در هنگام فعالیت، ناخن‌های شکننده یا ریزش مو، سرگیجه، خستگی بیش از حد و افت انرژی می‌تواند از علائم کمبود آهن باشند. کمبود فریتین خود نشانه ای از کمبود آهن بوده که باید علت و محل از دست دادن آهن را تعیین نموده و درمان شروع شود.

چگونه کمبود فریتین را درمان کنیم؟

فروس سولفات درمان اصلی برای بیماران مبتلا به فقر آهن است. درمان باید تا 2 ماه پس از اصلاح کم خونی و علت اتیولوژیک آن ادامه یابد تا ذخایر آهن بدن پر شوند. فروس سولفات رایج‌ترین و ارزان‌ترین نوع آهن مورد استفاده برای درمان است. کربونیل آهن فرم آهسته رهش فروس سولفات می‌باشد که 70% اثر بالاتری نسبت به فروس سولفات ایجاد می‌کند و عوارض گوارشی کمتری را ایجاد می‌کند. از سایر درمان ‌های دارو‌یی می‌توان به فریک سیترات و ونوفر اشاره کرد.

میزان نرمال ferritin در زنان باردار چقدر است؟

در زنان بالای 15 سال سطح فریتین باید بین 20-300 ug/L باشد، اما در بارداران فریتین کمتر از 30 ug/L باید به عنوان کمبود آهن درنظر گرفته شود. اگر فرد هموگلوبین کمتر از 11 نیز داشته باشد، ما با یک آنمی فقر آهن روبرو هستیم. همچنین اگر هموگلوبین بیمار کمتر از 8 و فریتین کمتر از 30 داشته باشد، بیمار یک آنمی شدیدی دارد. هر 3تای این موارد نیاز به درمان دارند.

تفسیر آزمایش ferritin کودکان

سطح فریتین در اطفال باتوجه به بازه‌ی سنی متفاوت می‌باشد.

در کودکان شایع ترین عاملی که باعث کمبود آهن می‌شود، سوء تغذیه یا عدم دریافت و جذب آهن می‌باشد.

کنترل سطح فریتین بدن؟

فریتین، شاخص خوبی برای سنجش سطح آهن موجود در بدن می‌باشد. چنانچه سطح فریتین کمتر از 10 میلی گرم باشد، نشانه‌ی کم خونی فقر آهن است. کاهش سطح فریتین سرم اغلب زودتر از سایر علائم فقر آهن از قبیل کاهش سطح آهن سرم یا تغییر اندازه، رنگ و تعداد گلبول‌های قرمز ظاهر می‌شود تنها وقتی ذخایر پروتئینی بدن به شدت کاهش یافته باشد، فریتین نیز ممکن است به سبب سوء تغذیه کاهش پیدا کند.

افزایش سطح آهن علامت افزایش آهن می‌باشد که در حالات هموکروماتوز، هموسیدروز، مسمومیت با آهن، یا در پی انتقال خون دیده می‌شود.همچنین افزایش فریتین در مبتلایان به کم خونی مگالوبلاستیک، کم خونی همولیتیک و هپاتیت مزمن مشاهده می‌گردد.

مواد غذایی حاوی آهن

مواد غذایی شامل جگر، عدس، لوبیا، شکلات تلخ، تن ماهی و … حاوی آهن هستند. مصرف مستمر این مواد غذایی می‌تواند از بروز کم خونی جلوگیری کند.