فهرست
آلبومین چیست و چه نقشی آلبومین در بدن دارد؟
آلبومین (Albumin) یکی از مهم‌ترین پروتئین‌های در جریان خون می‌باشد که توسط کبد ساخته می‌شود. وظیفه این پروتئین انتقال هورمون‌ها، داروها و آنزیم‌ها در سراسر بدن می‌باشد. آلبومین در حفظ فشار اُسمزی و غلظت خون نقش مهمی دارد و فلذا کمبود این پروتئین در خون منجر به رقیق شدن خون و درنتیجه ادم اندام‌ها می‌شود. آلبومین در رشد و ترمیم بافت، جابجایی هورمون‌ها، مواد غذایی و برخی داروها نقش دارد. وجود زخم باز، سوختگی و شرایط پس از عمل جراحی، خطر ابتلا به آلبومین غیرطبیعی در فرد را افزایش می‌دهد.
سطح سرمی آلبومین نشانگر چیست؟
غیرطبیعی بودن میزان آلبومین سرم می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیماری‌های کبد و کلیه و یا اتخاذ رژیم غذایی نامناسب باشد. آلبومین طی روندی طبیعی از کبد تولیدشده و با ایجاد تعادل بین مایعات بدن از نشت مایعات به خارج از عروق جلوگیری می‌کند.
آزمایش اندازه‌گیری آلبومین خون در چه مواردی انجام می‌شود و هدف از انجام آن چیست؟
کبد سالم نقش تولید آلبومین را بر عهده دارد فلذا اختلال در کبد ممکن است منجر به کاهش سطح آلبومین شود. معمولاً آزمایش آلبومین در صورت وجود مشکلات متابولیک و یا شرایط ذیل توسط پزشک درخواست می‌شود:
- به‌عنوان یکی از آزمایش‌های چکاپ
- کاهش وزن ناگهانی و بدون توجیه
- ادم و تورم در اطراف معده، چشم و پا ها
- یرقان و زردی در چشم و پوست
- خستگی مزمن
- پایش شرایطی نظیر بیماری‌های کلیوی و پانکراتیت مزمن
- قبل از عمل جراحی
- شک بالینی به اختلال کبدی
- شک بالینی به بیماری کلیوی
- شک بالینی به بیماری‌های مزمن
- وجود علائم سوءتغذیه
آمادگی خاصی پیش از انجام آزمایش آلبومین؟
برای انجام آزمایش آلبومین لزوماً نباید ناشتا باشید بااین‌حال برخی از داروها مانند انسولین، استروئیدهای آنابولیک و هورمون‌های رشد ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند. در صورت مصرف هر گونه دارویی به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است پزشک به شما بگوید که دوز داروی خود را تغییر دهید یا مصرف دارو را قبل از آزمایش قطع کنید .هیچ تغییری در دارو یا دوز خود ایجاد نکنید مگر اینکه پزشک به شما دستور دهد این کار را انجام دهید .به‌غیراز این، قبل از آزمایش سرمی آلبومین نیازی به انجام اقدامات اضافی ندارید.
نحوه جمع‌آوری نمونه چگونه است؟
برای این آزمایش، خون‌گیری از ورید بازویی انجام می‌شود. لازم به ذکر است حتماً قبل از نمونه‌گیری داروهایی که مصرف می‌کنید به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل پزشک خود یا نمونه‌گیر در آزمایشگاه برسانید.
چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست می‌شود؟
برای انجام این تست می‌توان از نمونه خون، ادرار، مایع مغزی نخاعی (CSF) استفاده کرد.
چه کسانی افراد در معرض خطرات ناشی از عدم تعادل سطح سرمی آلبومین هستند؟
افرادی که به بیماری‌های کلیوی و کبدی مزمن مبتلا هستند بیش‌تر از دیگران در معرض عوارض ناشی عدم تعادل سطح آلبومین خون قرار دارند. علاوه بر آن در افراد دچار سوء جذب از دستگاه گوارش و افرادی که برای طولانی‌مدت به اسهال مبتلا بوده‌اند نیز مقادیر غیرطبیعی آلبومین مشاهده می‌شود.
مقدار نرمال آلبومین خون
محدوده طبیعی آلبومین ۳.۴ تا ۵.۴ گرم در دسی لیتر است با این حال این مقدار ممکن است با توجه به سن یا کیت هر آزمایشگاه متفاوت باشد.
افزایش آلبومین چه مواردی مشاهده می‌شود؟
کم‌آبی بدن یا Dehydration
رژیم غذایی حاوی پروتئین بیش‌ازحد
کاهش آلبومین در موارد زیر مشاهده می‌شود:
- سوءتغذیه و یا رژیم غذایی کم پروتئین
- التهاب حاد و مزمن
- تب
- پره اکلامپسی
- عفونت‌های حاد و مزمن
- سندروم نفروتیک و یا بیماری کلیوی (افزایش دفع در ادرار)
- بیماری حاد و مزمن کبدی (مانند مصرف الکل، سیروز، هپاتیت)
- دیابت شیرین
- اختلالات تیروئید مانند کم‌کاری تیروئید، تیروتوکسیکوز و غیره
- کم‌کاری غده فوق کلیه
- بیماری کرون
- کولیت اولسراتیو
- سلیاک
- فیستول لنفاوی یا گوارشی
- خونریزی
- توراسنتز (خارج کردن مایعات از فضای بین ریه‌ها و دیواره قفسه سینه (حفره پلور))
- پاراسنتز (خارج کردن مایعات از حفره شکمی)
- تروما و تصادف
- آنآلبومینمی ارثی (مقدار آلبومین خون به‌صورت ارثی بسیار کم است)
- سوختگی
- زخم معده
- بیماری شدید پوست
- نارسایی قلبی
- گرسنگی طولانی‌مدت
- بی‌اشتهایی و یا کم‌اشتهایی
- بی‌تحرکی طولانی‌مدت
- بیماری کوشینگ
- روماتیسم
- بارداری
- مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی (OCP)
- تزریق سرم درون وریدی
- انتروپاتی از دست دهنده پروتئین
علائم کمبود آلبومین (هیپو آلبومینمی) در خون؟
هیپو آلبومینمی زمانی روی می‌دهد که سطح آلبومین در خون بسیار کم باشد ازآنجاکه آلبومین در حفظ فشار در عروق خونی و حمل موادی مانند هورمون و داروها مؤثر است کاهش سطح آلبومین خون ممکن است موجب ایجاد اختلال در حمل مواد ضروری شود. از علائم این شرایط می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- دفع پروتئین از ادرار (پروتئینوری)
- احتباس مایعات و تورم در دست‌وپا
- زردی پوست یا چشم
- احساس ضعف یا خستگی
- تپش قلب
- استفراغ، اسهال و تهوع
- تغییر اشتها
- ریزش مو
- پوست بسیار خشک و حساس
تست‌های آزمایشگاهی مکمل این آزمایش کدامند؟
پزشک همچنین ممکن است آزمایش‌هایی را برای اندازه‌گیری سایر پروتئین‌ها در خون شما تجویز کند. این شامل:
- پروتئین کل
- پری آلبومین
- گلوبولین ها
- الکتروفورز پروتئین ادرار
- الکتروفورز پروتئین سرم
پزشک ممکن است درخواست آزمایش ادرار بدهد. اگر این پروتئین در خون شما کم است پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را انجام دهد که علت التهاب را مشخص کند. این آزمایش‌های عبارت‌اند از:
- پروتئین واکنشی C یا CRP
- آلفا -۱
- گلیکوپروتئین یا a1-AG
- فریتین
- سرولوپلاسمین
چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست می‌شود؟
نمونه خون، ادرار، مایع مغزی نخاعی یا CSF
نحوه جمع‌آوری نمونه چگونه است؟
برای این آزمایش، خون‌گیری از ورید بازویی انجام می‌شود. قبل از نمونه‌گیری، فرد مراجعه‌کننده باید داروهایی که مصرف می‌کند به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل نمونه‌گیر در آزمایشگاه برساند.
بهترین روش‌های انجام تست کدام اند؟
برای انجام آزمایش سنجش آلبومین از دو روش مرسوم Bromocresol green. Colorimetric استفاده می‌شود.
نتایج این تست چگونه گزارش می‌شود؟
واحد سنجش آلبومین سرم برحسب g/dL بوده و در هر آزمایشگاه متفاوت است.
نتایج آزمایش آلبومین خون
بسیاری از موارد ممکن است بر نتایج آزمایشگاه شما تأثیر بگذارد. حتی اگر نتایج آزمایش شما با مقدار معمولی متفاوت باشد. ممکن است مشکلی نداشته باشید. برای اینکه بدانید نتایج برای شما چه معنایی دارد، با پزشک خود صحبت کنید.
عوامل تأثیرگذار بر آلبومین خون
کم‌آبی بدن می‌تواند باعث افزایش سطح این پروتئین شود. برخی از داروها می‌توانند سطح آلبومین شما را افزایش دهند. شامل انسولین، آستروئیدها و هورمون‌ها هستند.اگر باردار هستید، ممکن است سطح آلبومین کمتر باشد. داروهایی مانند قرص‌های ضدبارداری نیز ممکن است سطح آلبومین شما را کاهش دهند.
درمان آلبومین بالا
تشخیص دقیق علت افزایش آلبومین: برای شروع درمان، اولین گام تشخیص دقیق علت افزایش آلبومین است. این امر نیازمند انجام آزمایش‌های تشخیصی جامع است تا پزشک بتواند بر اساس شناخت دقیق از علت این افزایش، برنامه درمانی مناسبی را تدوین کند.
کنترل بیماری‌های زمینه ای: درصورتی‌که افزایش آلبومین ناشی از بیماری‌های زمینه ای مانند نارسایی کلیه یا التهابات مزمن باشد، باید بیماری اصلی بهبود یابد.
تغذیه متعادل و سازگار با بیماری: رژیم غذایی با توجه به نوع بیماری و شرایط بیمار باید تنظیم شود. در برخی موارد، تغذیه متعادل و سازگار با بیماری می‌تواند به کاهش سطح آلبومین کمک کند.
کنترل التهابات: درمان التهابات مزمن و مدیریت عوارض آن‌ها از اقدامات مهم در کاهش سطح آلبومین است. استفاده از داروها و روش‌های متداول در کنترل التهابات باید با توجه به شرایط بالینی فرد اجرا شود.
پیگیری و نظارت پزشکی: بیماران با آلبومین بالا نیازمند نظارت دقیق پزشک خود هستند. پزشک با انجام آزمایش‌های منظم و پیگیری تغییرات سطح آلبومین، تغییرات درمانی را اعمال و به تغییرات وضعیت بیمار پاسخ خواهد داد.
درمان همراه با توجه به تاریخچه پزشکی: ترکیب مناسب درمان با توجه به تاریخچه پزشکی و داروهای مصرفی بیمار، نقش مهمی در مدیریت آلبومین بالا ایفا می‌کند. باید از تداخلات دارویی جلوگیری شده و درمان‌هایی که به‌عنوان عوارض دارویی ممکن است سطح آلبومین را افزایش دهند، با دقت انتخاب شوند.
تأکید بر ترکیب گام‌های مختلف درمانی، مدیریت بیماری اصلی و نظارت منظم توسط پزشک، می‌تواند به کاهش آلبومین بالا در خون کمک کرده و بهبود وضعیت سلامت بیماران ارتقا یابد.
برای درمان آلبومین پایین چه کار کنیم؟
ارزیابی و تشخیص دقیق علت هیپوآلبومینمیا: برای درمان مؤثر، تشخیص دقیق علت کاهش آلبومین ضروری است. بررسی تاریخچه پزشکی، انجام آزمایش‌های تشخیصی و ارزیابی وضعیت تغذیه از مراحل اولیه درمان می‌باشد.
تغذیه متعادل و تقویت تغذیه: تغذیه متنوع و سازگار با وضعیت بیمار، ازجمله تأمین کافی پروتئین و مواد مغذی، می‌تواند به افزایش سطح آلبومین در خون کمک کند. این اقدام به‌ویژه در صورت کمبود تغذیه مؤثر است.
درمان بیماری‌های کلیه: اگر هیپوآلبومینمیا به دلیل بیماری‌های کلیه یا نارسایی کلیه باشد، درمان بیماری زمینه ای در اولویت است.
مدیریت بیماری‌های کبدی: اگر هیپوآلبومینمیا به علت نارسایی کبدی باشد، مدیریت بیماری کبدی ازجمله استراحت، رژیم غذایی مخصوص و در صورت لزوم، درمان‌های دارویی موردنیاز است.
ترتیب درمان‌های دارویی: در برخی از موارد، ممکن است نیاز به تجویز داروهای خاص باشد تا سطح آلبومین افزایش یابد. داروهایی مانند آلبومین خونی مصنوعی یا داروهای تقویت‌کننده تولید آلبومین ممکن است توسط پزشک تجویز شوند.
پیگیری مداوم توسط پزشک: بیماران با هیپوآلبومینمیا نیازمند نظارت دائمی توسط پزشک خود هستند. انجام آزمایش‌های منظم و تغییرات در درمان باید توسط پزشک پیگیری و اجرا شود.
مدیریت التهابات و عوارض دارویی: کنترل التهابات و جلوگیری از عوارض جانبی داروها نیز در مدیریت هیپوآلبومینمیا اهمیت دارد.
غذاهای غنی از آلبومین
گوشت گاو
شیر
پنیر محلی
تخم‌مرغ
ماهی
ماست یونانی